Recherche

13/03/2023 Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Rechten van de Vrouw (8 maart) positioneert het H.U.B (academisch ziekenhuis Brussel, koepel van Erasmeziekenhuis, Jules Bordet Instituut en Kinderziekenhuis) zich – als centrum voor uitmuntendheid in de zorg en als werkplek – rond het thema van gynaecologische en verloskundige gewelddadigheid tegenover vrouwen. Dit geweld is een realiteit. Het bestaat en het vindt plaats, al dan niet bedoeld. Wij moeten de kwaal kunnen benoemen en de geneeskunde blijven ontwikkelen aan de hand van ervaringen van patiënten.    Anne Delbaere, Clotilde Lamy, Isaline Gonze, Anne Holoye, Maxime Fastrez & Philippe Simon   De medicalisering van de bevalling, in combinatie met de vooruitgang in de medische zorg, betekende een reusachtige stap om zowel de moeder- en kindersterfte als de bevallingsgerelateerde complicaties aanzienlijk terug te dringen. Een en ander ging gepaard met nieuwe medische technieken, handelingen en benaderingen (episiotomie, keizersnede, …) die bij de patiënte erg gewelddadig kunnen overkomen en tot een negatieve perceptie van de bevalling kunnen leiden. Vaak worden deze ingrepen te snel uitgevoerd en zouden ze zelfs vermeden kunnen worden. De WGO waarschuwt voor een buitensporig gebruik van deze praktijken en pleit voor een maximaal “positieve bevallingservaring”. Het medische team, de structuur en de instelling maken integraal deel uit van deze ervaring.  De praktijken in de gynaecologie en de verloskunde evolueren door de tijd. Vanuit het standpunt van het medisch korps worden gangbare praktijken van enkele decennia geleden vandaag nauwelijks nog gebruikt. Met de evolutie van de wetenschappelijke kennis wordt de gynaecologische en verloskundige geneeskunde steeds nauwkeuriger en persoonlijker. Wat de patiëntes aangaat, is de mondigheid toegenomen: vrouwen durven steeds meer hun gewaarwordingen te uiten. Gezien de ervaring van zorgverleners én patiënten worden de handelingen van indertijd, zoals systematisch vaginaal toucher, vandaag niet meer toegepast. Niets is voor altijd: de geneeskunde zal zich blijven ontwikkelen. Er wordt steeds meer informatie uitgewisseld tussen vrouwen, of tussen vrouwen en zorgverleners, en dit zal leiden tot nog beter begrip van de uiteenlopende gevoelens van elke patiënte.   Dialoog, wederzijds respect en vertrouwen tussen de zorgverlener en de vrouw vormen de basis voor respectvolle verzorging volgens haar behoeften. In onze instellingen zijn patiënten actieve partners in hun eigen zorg, zowel wat het ouderschapsproject aangaat als wat betreft het geboorteplan of de keuze tussen meerdere therapeutische opties voor diverse gynaecologische pathologieën. Dankzij deze dialoog spelen onze patiëntes een steeds belangrijkere rol bij de keuze van de behandelingen die ze zullen ondergaan. De diverse klinieken en de functionele eenheid van de afdeling zijn verankerd in een aanpak van integratie van menselijke aspecten en respect voor patiënten. Overleg is essentieel. Dit vloeit voort uit de vaste wil van beide partijen om samen vooruitgang te boeken in deze levensprojecten.   Gezien de humanistische waarden van onze instellingen verbinden wij ons ertoe om de gynaecologen, verloskundigen, vroedvrouwen en verpleegkundigen van morgen op te leiden met oog voor deze bijzondere aandacht voor de relatie tussen zorgverleners en patiënten, voor communicatie, voor het concept ‘geïnformeerde toestemming’ en voor de bevordering van de menselijke benadering in de zorg. De opleiding van de zorgverleners overschrijdt de grenzen van het ziekenhuis. Daarom steunen wij ook de beroepsverenigingen die bijdragen tot de algemene evolutie van hun beroep door het delen van expertise. Wij moedigen de patiëntes aan om na te denken over hun geboorteplan. Wij bespreken alle cases dagelijks in team om de delicate situaties te analyseren, vooral wat betreft noodingrepen of moeilijke ervaringen tijdens consultaties of tijdens technische procedures. De instemming van de patiëntes is voor ons een concept van het hoogste belang.  Wij vinden het belangrijk om met de patiënte haar ervaringen en gevoelens te bespreken, en samen zo goed mogelijk te anticiperen op situaties die zich kunnen voordoen (zelfs de meest ernstige), en hoe we in die gevallen zullen reageren. We voeren deze gesprekken welwillend en transparant. We moedigen elke arts en elke zorgverlener aan om hun tijd te nemen om naar elke patiënte te luisteren.    Vrouwenrechten, dat betekent ook het recht op een gynaecologische en verloskundige zorg waarbij met respect geluisterd wordt naar fysieke en psychologische behoeften. Voor vrouwen betekent het ook zo goed mogelijk voor zichzelf te zorgen, hun gynaecologische gezondheid op te volgen en keuzes te maken waar ze volledig achter staan, bijvoorbeeld inzake moederschap, weigering van moederschap, of anticonceptie. Dialoog is een proces in twee richtingen, de combinatie van de ervaringen van zorgverlener en patiënte, om tot een partnerschap te komen waaruit de best mogelijke zorg voortvloeit, met respect voor de autonomie van de patiënte in haar beslissingen.  

Onze rol Endocrinologie is de medische specialisatie rond de hormonen die worden afgescheiden door diverse endocriene klieren: de hypofyse, de schildklier, de bijschildklieren, de bijnieren, de pancreas (alvleesklier), de eierstokken en de teelballen. Aandoeningen van de endocriene klieren zijn dus ofwel hormonale stoornissen (buitensporige of veeleer onvoldoende productie van een of meer hormonen), ofwel tumoren (meestal goedaardig).  Image Image Image Image We proberen altijd om elke patiënt een optimale behandeling aan te bieden. Daartoe werken we nauw samen met vele medische en chirurgische specialisaties. Prof Bernard Corvilain directeur van de dienst Endocrinologie in het Erasmeziekenhuis. Onze specialisaties De dienst Endocrinologie van het Erasmeziekenhuis biedt algemene en gespecialiseerde consultaties, afhankelijk van de betrokken klier: De diabeteskliniekAandoeningen van de schildklier zoals de hyper- en de hypothyroïden, struma (‘krop’) en schildklierknobbels (cf. Focus). Bij schildklierkanker wordt voor de behandeling overlegd met de artsen-specialisten van het Jules Bordet Instituut.  Aandoeningen van de hypofyse betreffen meestal adenomen (tumoren) die te veel hormonen kunnen afscheiden en/of de goede werking van de klier kunnen verstoren, of kunnen leiden tot samendrukking van omliggende anatomische structuren. De behandeling hiervan situeert zich soms op het domein van de neurochirurgie.  Aandoeningen van de bijnieren: bijnierinsufficiëntie (ziekte van Addison, congenitale hyperplasie van de bijnieren), syndromen van hyperafscheidingen van corticosteroïden (syndroom van Cushing, hyperandrogenisme), tumoren van het bijniermerg, enz. Bij kwaadaardige tumoren wordt een multidisciplinaire benadering opgezet in overleg met de specialisten van het Jules Bordet Instituut.  Hyperandrogenismen, vaak gekoppeld aan polycystisch ovariumsyndroom (PCOS), worden behandeld in overleg met de gynaecologen en dermatologen van het H.U.B. Pathologieën van het fosfocalcisch metabolisme. De behandeling van hyper- en hypocalciëmieën (en hun eventuele gevolgen voor het skelet en voor de nieren) verloopt in samenwerking met de reumatologen en de nefrologen van het H.U.B. Hypogonadisme bij mannen en bij vrouwen: de syndromen van Turner, Klinefelter en andere worden behandeld in samenwerking met de gynaecologen en urologen van het H.U.B.  De transitieconsultatie betreft jongvolwassenen met een endocriene pathologie die begonnen is in de kindertijd. Deze consultatie garandeert de voortzetting van een optimale follow-up op volwassen leeftijd. Een endocrinoloog van het Erasmeziekenhuis ontmoet de jonge patiënt (en de ouders) én de pediater-endocrinoloog van het HUDERF vooraleer over te stappen naar de endocrinologie voor volwassenen in het Erasmeziekenhuis.  De diensten Endocrinologie van het Erasmeziekenhuis en het HUDERF genieten erkenning als Europees expertisecentrum voor de behandeling van zeldzame endocriene aandoeningen, soms van genetische oorsprong.  Onze team Image Onze artsen specialisten Focus De diagnose-eenheid voor (para)schildklierknobbels biedt een wekelijkse consultatie in samenwerking tussen de artsen-specialisten endocrinologie, radiologie en nucleaire geneeskunde. De patiënten ontmoeten al deze specialisten in beurtrol, op eenzelfde plaats, op een halve dag tijd, voor de actualisering van de diagnose (echografie, scintigrafie en/of botdensitometrie) en een therapeutisch voorstel.   Onderzoek De kliniek voor diabetes- en obesitasonderzoek, onder leiding van prof. Miriam Cnop, superviseert meerdere projecten van fundamenteel, translationeel en klinisch onderzoek voor de diverse diabetestypes.  

Wat is endometriose? Het endometrium is een weefsel dat de bekleding vormt van de baarmoederholte waar een eventueel embryo wordt opgevangen. Tijdens de menstruatie wordt deze holte geledigd. Soms kan endometriumachtig weefsel echter tot buiten de baarmoederholte migreren: naar de eierstokken, naar de rectovaginale zone, de blaas, de ingewanden, … We spreken dan van endometriose.   Sommige patiënten ervaren helemaal geen symptomen, maar de meesten hebben pijn tot hevige pijn in de (onder)buik: pijn tijdens of buiten de menstruatie, tijdens de seksuele gemeenschap, buikpijn, pijn in de blaas, … Endometriose kan leiden tot vruchtbaarheidsproblemen, chronische vermoeidheid, verslaving aan pijnstillers, school- of werkverlet, ... Deze pathologie kan ook belangrijk psychisch lijden veroorzaken, vooral wanneer patiënten jarenlang tevergeefs op diverse plaatsen te rade gaan, maar blijven lijden totdat een correcte diagnose en behandeling volgen.    Behandeling De Endometriosekliniek van het H.U.B biedt een globale en multidisciplinaire benadering.  De eerste raadpleging: samen met je gynaecoloog stel je eerst een overzicht op van je symptomen, antecedenten en eventuele behandelingen (inclusief anticonceptiva). Daarna voert de arts een nauwgezet gynaecologisch klinisch onderzoek uit, gevolgd door een endovaginale echografie.   De aanvullende onderzoeken: de gynaecoloog kan ook een MRI-scan van het bekken voorschrijven (MRI = beeldvorming via magnetische resonantie). Een MRI en een endovaginale echografie tonen helaas niet altijd alles. Soms is ook een laparoscopie nodig. Dit is een diagnostische én therapeutische chirurgische ingreep waarbij een kleine camera en kleine chirurgische instrumenten via incisies van 1 cm in de buik worden ingebracht. Endometrioselaesies die hierbij worden gevonden, worden meteen verwijderd of vernietigd.   Medische behandelingen zijn meestal de eerste therapeutische optie. Het komt erop aan je menstruatiecyclus tijdelijk te pauzeren met behulp van een hormonale contraceptie die wordt gekozen volgens je profiel en je voorkeuren.  De chirurgische behandeling omvat het ‘verbranden’ of verwijderen van de endometrioselaesies, en dit via de klassieke mini-invasieve ingreep (laparoscopie) of met de robot (cf. Focus). Overige behandelingen: de Endometriosekliniek biedt ook psychologische en seksuologische consultaties aan om je te helpen omgaan met de mogelijke impact van de endometriose op je mentale gezondheid en/of je intimiteit. Er worden voorts ook shiatsusessies (therapeutische massagetechniek) aangeboden.   De Endometriosekliniek werkt onder meer samen met de Vruchtbaarheidskliniek, de dienst Medische beeldvorming en het multidisciplinaire H.U.B-centrum voor evaluatie en behandeling van Pijn. Advies De symptomen van endometriose kunnen gemilderd worden door bepaalde wijzigingen in de levenswijze. Zo wordt aangeraden:    geregelde fysieke bewegingen en oefeningen;  Kies voor een gevarieerd en evenwichtig dieet, rijk aan planten (fruit, groenten, granen en zaden) en zonder overtollige dierlijke producten (matige consumptie van vlees en dierlijke vetten).   In het geval van geassocieerde spijsverteringssymptomen moet het dieet worden aangepast om de buikpijn te helpen beheersen en het spijsverteringscomfort te verbeteren; een correct gebruik van pijnstillers, met een gepaste dosering en op de juiste momenten.   Focus De Endometriosekliniek van het H.U.B beschikt over een Da Vinci®-robot met dubbele console. Hiermee kunnen moeilijk bereikbare laesies toch aangepakt worden en kan ook vierhandig geopereerd worden. Afhankelijk van de ligging van de endometrioseletsels opereert de gynaecoloog dan samen met de uroloog of met de specialist inzake digestieve chirurgie.  Onderzoek De Endometriosekliniek van het H.U.B neemt deel aan klinische proeven om nieuwe behandelingen op te sporen, en aan fundamenteel onderzoek: projecten die een beter inzicht trachten te verwerven in mogelijke oorzaken van de ziekte (met name het milieu).