Inhuldiging van de Thuisdialysekliniek

Ter gelegenheid daarvan legt Dr. Anne-Lorraine Clause, Directrice van de kliniek, uit hoe de nieuwe infrastructuur beter inspeelt op de noden van nierpatiënten op vlak van autonomie en flexibiliteit, maar ook op de behoeften van het zorgpersoneel.

1. Wat is thuisdialyse? Wat houdt het in? Voor wie is het bedoeld?

Thuisdialyse is een vorm van nierdialyse die thuis gebeurt, in een propere en aangepaste omgeving. Deze aanpak biedt de patiënt zoveel mogelijk autonomie, met een variabele graad van ondersteuning, gaande van logistieke hulp (zoals leveringen) tot assistentie bij het technische dialyseproces zelf – bijvoorbeeld bij visuele, motorische of geheugenproblemen. Die hulp kan geleverd worden door een familielid of een thuisverpleegkundige.

Thuisdialyse wordt voorgesteld aan patiënten die gemotiveerd zijn en in staat zijn om hun behandeling grotendeels zelf te beheren, zowel wat betreft organisatie als de uitvoering van de dialyse en medische opvolging. Autonomie sluit ondersteuning uiteraard niet uit: wie het nodig heeft, kan rekenen op hulp van familie of een verpleegkundige aan huis.
 

“Thuisdialyse is geschikt voor de meeste patiënten met nierfalen. Er zijn weinig zuiver medische tegenindicaties. De keuze voor een thuistechniek hangt vaak meer af van de sociale en familiale omgeving. Zoals bij elke chronische aandoening met een zware behandeling, speelt de persoonlijke context een sleutelrol in de evolutie van de patiënt en therapietrouw”.

Thuisdialyse omvat zowel peritoneale dialyse (manueel of automatisch) als hemodialyse. Het zijn dezelfde technieken als in het ziekenhuis, maar met vereenvoudigde, compacte apparatuur, gebruiksvriendelijke interfaces en kant-en-klare dialysevloeistoffen.

Deze twee methoden vullen elkaar perfect aan. Ze passen zich aan aan het profiel, de voorkeuren en de medische behoeften van de patiënt, op verschillende momenten in hun zorgtraject. Patiënten met een hoge dialysebehoefte kiezen meestal voor thuishemodialyse.
 

“Patiënten kunnen in de loop van hun nierziektetraject hiërarchisch en in de tijd kiezen tussen verschillende technieken. De keuze hangt ook af van hoe de patiënt zich voelt bij het omgaan met bloed, een katheter onder de navel, enz”

2. Hoe beantwoordt de nieuwe kliniek aan deze behoeften?

De Thuisdialysekliniek is de afgelopen vijf jaar ontstaan, in het kader van de groei van het aantal patiënten. Vandaag biedt ze elke patiënt een meer diverse en gepersonaliseerde zorgaanpak.

“De oprichting van de kliniek is een terechte erkenning van het werk dat het team heeft verricht op vlak van organisatie en structurering. Die erkenning motiveert ons om de zorg nog beter te organiseren en af te stemmen op het volledige traject van de patiënt – van de pre-dialysefase tot de overgang naar andere technieken, inclusief educatie, training en medische opvolging" 

De kliniek voldoet aan kwaliteitsstandaarden. Er zijn duidelijke doelstellingen, de hoofdrolspelers zijn herkenbaar en het zorgpersoneel is georganiseerd in referentiefiguren. De kliniek kan ook klinische studies hosten, kwaliteitsregisters opzetten en evenementen organiseren die aansluiten bij de academische missie van het H.U.B.

3. Hoeveel patiënten begeleidt u jaarlijks en wat zijn hun kenmerken?

“Elk jaar begeleiden we ongeveer zestig patiënten. Er is natuurlijk een belangrijke doorstroom, met nieuwe patiënten en patiënten die de kliniek verlaten – door een transplantatie of overlijden. Het aantal patiënten is de laatste vijf jaar gestegen”

Deze groei maakte het noodzakelijk om een volwaardige kliniek te creëren, zodat de teams de zorg nog efficiënter kunnen organiseren. De Thuisdialysekliniek ondersteunt nu een kritische massa patiënten waarvoor aangepaste protocollen en ruimtes nodig zijn.

De kliniek beschikt over specifieke ruimtes voor educatie, training en opvang bij technische problemen thuis. Privacy en communicatie zijn essentieel, en de inrichting van de kliniek is afgestemd op deze noden – zowel voor patiënten als voor zorgverleners.
 

4. Welke andere dialyseopties biedt het H.U.B aan? Hoe weet een patiënt welke techniek het beste bij hem/haar past?

De keuze van dialyse hangt af van de medische en sociale context van de patiënt, maar ook van leeftijd en levensstijl.

• Hemodialyse in het centrum – met intensieve medische monitoring – is het meest geschikt voor patiënten die in spoed starten of erg kwetsbaar en sociaal geïsoleerd zijn. Deze patiënten willen of kunnen zich vaak niet autonoom verzorgen en geven de voorkeur aan ziekenhuiszorg.
• ‘Self-care’ hemodialyse is een tussenvorm tussen thuis en ziekenhuis: de patiënt voert zelf de technische handelingen uit, maar onder toezicht in een medische omgeving.
• Nachthemodialyse is geschikt voor patiënten met een grote dialysebehoefte (drie nachten per week) die overdag vrij willen zijn, bijvoorbeeld om te werken. Deze techniek wordt volledig uitgevoerd door verpleegkundigen.
• Manuele peritoneale dialyse houdt in dat de patiënt overdag zelf meerdere keren per dag dialysevloeistof in en uit de buik laat lopen, zonder machine.
• Geautomatiseerde peritoneale dialyse gebeurt ’s nachts met een machine (cycler) die automatisch de uitwisselingen uitvoert terwijl de patiënt slaapt.
• Thuishemodialyse is een techniek waarbij de patiënt thuis wordt gedialyseerd met een machine die het bloed filtert, meestal meerdere keren per week, nadat hij/zij hiervoor goed is opgeleid.
• Thuishemodialyse is praktisch omdat het de patiënt tijdsflexibiliteit biedt: hij/zij kan kiezen voor een langere dialyse 's nachts of kortere sessies overdag. De keuze wordt besproken op basis van de medische noden, voorkeuren, levensdoelen en thuissituatie van de patiënt.
   

Het H.U.B is het enige ziekenhuis in Brussel dat nachthemodialyse aanbiedt.

Thuishemodialyse is praktisch omdat het de patiënt tijdsflexibiliteit biedt: hij/zij kan kiezen voor een langere dialyse 's nachts of kortere sessies overdag. De keuze wordt besproken op basis van de medische noden, voorkeuren, levensdoelen en thuissituatie van de patiënt.

“Het grote voordeel van thuisdialyse is dat de patiënt niet hoeft te functioneren binnen een groepsstructuur. Hij of zij beslist zelf wanneer de dialyse plaatsvindt, binnen een schema dat samen met de arts wordt opgesteld. Dialyse is een zware behandeling en we doen er alles aan om de patiënt maximale autonomie en flexibiliteit te bieden via een persoonlijk zorgplan”.